11 ene 2009

Euskera Aidahoen

Boizen, Aidaho estatuaren hiri bat da eta hiri honek dauka Euskal herritik kampoan dagoen aurreeskola bakarra.

Bi irakasle ditu eskaditik ekarrita: Goiuri eta Irune. Bi klase daude bakoitza 16 ikasleekin eta badaude batzuk ez dutela familia edo aszendentzia baskarik.

Eskola hau 1998 bere ateak ireki egin zituen.

10 ene 2009

Iparraldearen egoera euskararekin

Navarran bezala euskara Seaskaren bidez ere heldu zen Iparraldera eta gaur egun 25.000 irakasle eskolarizatzen ditu 25 ikastoletan.



Frantzian ere breton, occitano, catalana eta alsacianoa ere hitz egiten da Seaskaran ikastolen moduko batzuetan. Nahiz eta Frantzian hainbeste hizkuntz egon bakarrik dago ofiziala bezala frantsesa.



Ikastola hauei ordezkatzen dieten organizazioak Seaska bezala documentu bat zinatu zuten non estatua irakasleei ordaindu behar die.

Navarraren egoera euskararekin

Navarra nahiz eta euskal herriko zonalde bat izan hiru zatitan dago banatuta:

  1. Bata vascofona da non euskara ofiziala da. Honetan esan dezakegu D modeloagarrantzitzuena dela.
  2. Beste bat mixtoa da (hau da, gaztelania eta euskera, biak ofizialak dira).
  3. Eta azkenekoa vascofona bat ez dena (hau da euskaraz hitz egitea debekatuta dago. Honetan A, B, C irakaskuntzako modelo bezalako bat dago G izenekoa eta honetan dena gazteleraz irakasten da.

Irakaskuntza publikoan arazo gehienak zona mixtoan daude.

Navarran 15 eskola daude eta urte honeta 6.000 irakasle eskolarizatu egin dira.

Ere esan daiteke oso garrantzitzua izan dela vascofona ez den lekuan eskolak legalizatzen ari direla nahiz eta gurasoak ordain berhar dutenak izatea

9 ene 2009

Euskal etxeak munduan zehar

Euskal etxeak euskal diosparako euskaldunak biltzeko zentroak dira batez ere kultura, hizkuntxa eta dantza helburuak dituztenak.

Munduan zehar 150 euskal etxetik daude eta gehienak Argentinan daude eta honen barruan Buenos aires dago.

Ameriketako estatu batuak dira bigarren herrialdeen zerrendan euskal etxe gehien dituena. Estatu batuen barruan badaude estatu batzuk besteak baino gehiago dituzten euskal etxeak dituztenak eta dira:

  1. Kalifornia


  2. Idaho

  3. Nevada


  4. Washinton


  5. Oregon

Espainako estatuan 10 euskal etxe daude, Frantzian zortzi baino gehiago.

Badaude beste estatu batzuk euskal etxeak dituztenak adibidez: Alemania, Inglaterra, Australia, Brasil, Kanada, Italia, Mexiko, Peru, Txile...




4 ene 2009

euskarasko lehen liburua inprimituta

1545 urtean Bordeaux izeneko hirian euskaras dagoen lehenengo liburua han imprimatu zen.
Liburu hau “Linguae vasconum primitiae”deitzen da eta Bernart d’ Echeparek idatzi zuen.testu batzuk poesia amorosoak dira baina ere badaude erligiosoak.

liburu hau horaindela oso gutzi aurkitu egin zen baina interneten aurkitu dezkezue irakurri nahi baduzue.

Liburu hau aurkitu eta gero gende asko egon azterketa bat egiten gen dea gari horretan nola hitz egiten eta idazten zuten jakiteko.

Gaur egun badago gendea liburu hau irakurtzen dutena

10 dic 2008


Lehen argazkian komentatu daieteke dembora horretan umeak beti uniformeekin jaten zirela.

Irakaslearen atzean ikus daiteke kuzifijo bat eta bi argazki. Batean Franco agertzen da eta bestean Jose Antonio Primo de Rivera, hau da falange partiduaran fundatzailea.
Honeta ikus daitekeke arazkiak ez daudela diktadura amaitu egin zelako et haurrak ez dutela eramaten uniformerik

25 nov 2008